Filmar as pulsións

A pulsión, «o enigma no que agochamos o monstro en nós», define Margarita Ledo no prefacio de A foresta e as árbores, artella a análise de José Luis Castro de Paz verbo das formas e montaxes cos que o cinema galego máis recente buscou representar «os tristes avatares do desexo». Partindo da teoría psicanalítica e desenvolvendo un estudo detallado de tres películas totalmente diversas e incluso opostas entre si «pero sen dúbida, dalgún xeito e como veremos, conectadas», Castro de Paz debulla os personaxes, as relacións, os tempos e os recursos simbólicos e narrativos cos que o cine galego aborda a perda do obxecto de desexo —O ouro do tempo (Xabier Bermúdez, 2013)—, a violencia latente e a tensión que crea o silencio nas illadas comunidades do rural —Trote (Xacio Baño, 2018)— ou os perversos circuítos da pulsión escópica e as súas tecnolóxicas derivas na sociedade contemporánea —Dhogs (Andrés Goteira, 2017)—.

«Realizados por homes e gravados en formatos dixitais, a muller vaise atopar sempre no núcleo pulsional dos filmes ora como obxecto de amor perdido (a falecida Amalia en O ouro do tempo, tamén nai secundariamente; a nai morta en accidente de Trote, esposa tamén en textual segundo termo), ora como obxecto dunha prefabricada escopofilia masculina que pode optar por sometela, golpeala, violala, matala (ou liberala) «virtualmente» (Dhogs), pero tamén como eixe central dun decidido discurso visual verbo da dor e da anguria pulsionais ás que esta se ve sometida polas imposicións dunha colectividade rural galega anquilosada e ancestralmente machista (Trote), ou incluso no seu papel de positiva aldrabada catalizadora para unha íntima, lúcida e derradeira aceptación masculina dos límites corporais e temporais do desexo (Corona [Nerea Barros] en O ouro do tempo)».