O catedrático da USC e membro do Grupo de Estudos Audiovisuais, José Luis Castro de Paz, asume o comisariado do ciclo de cinema Vida en sombras. O cinema español no labirinto (1939-1953)>, que se desenvolve no Museo Raíña Sofía de Madrid do 28 de abril ao 27 de maio.
O réxime ditatorial organizou a produción cinematográfica de modo diametralmente oposto ao período republicano, desenvolvendo un sistema de protección económica e unha férrea censura ideolóxica. Con todo, en contra do que a miúdo se afirmou, tamén buscou a continuidade das tradicións culturais que foran artelladas durante a II República. De feito, o novo Estado fracasou na súa vontade de construír un cinema feixista, debido á disparidade de visións enfrontadas, como así amosa por exemplo as diferenzas entre o rancio conservadurismo de Raza (José Luís Sáenz de Heredia, 1942) e a modernidade falanxista e “eisensteiniana” de Vermello e negro (Carlos Arévalo, 1942). Tamén erraría no seu intento de eliminar o sustrato folclórico e popular, que, pese á fera oposición dos que vían en tales elementos unha abominable herdanza frentepopulista, logrou manter a súa presenza, como denota a obra do director Edgar Neville, unha pragmática e medida oposición cultural con títulos castizos e subversivos como Verbena (1941), La torre de los siete jorobados (1944) e a “*solanesca” Domingo de carnaval (1945).
Pese á negrura do período, a comedia será o xénero máis habitual. Baixo a influencia do humor moderno e absurdo da revista La Codorniz (fundada en 1941 por Miguel Mihura), a filmografía do momento amosou, como trazo dominante, unha decidida vontade reflexiva e metacinematográfica, que manifestaba a dificultade á que se enfrontaba a ficción á hora de abordar a escura realidade que se iniciou trala Guerra Civil.
Disidentes ao seu modo, os chamados ‘renovadores?’ (José Antonio Nieves Conde, director en 1951 da trascendental Surcos; Arturo *Ruiz-Castillo ou Manuel Mur Oti) e os ‘telúricos’ (Carlos Serrano de Osma, Lorenzo Llobet-Gràcia, Enrique Gómez), amosaron nas súas películas unha marcada preocupación social e un rechamante ‘compromiso estético’ -de raíz europea e vangardista pero á vez fondamente influenciado por Hollywood-, ademais de fondas preocupacións psicoanalíticas, transmitindo desoladores discursos sobre a época que lles tocou vivir e as súas demoledoras consecuencias.
A perda irremediable do obxecto amoroso, a miúdo encarnado por unha muller, asasinada, prohibida ou desaparecida, e a melancolía e ata a tolemia*resultantes son os nós narrativos habituais deste cine, que poden lerse como metáforas dun país abatido, poboado de sombríos recordos, que soportaba un complexo de culpa incontrolable. Tristezas, destrucións e soidades históricas convertidas en lúcidas feridas do desexo.
Proxeccións: Arquivo dixital transferido de película de 35 mm
O vindeiro día 4 de febreiro, terza feira, ás 11h proxectárase no auditorio da Facultade de Ciencias de Comunicación da Universidade de Santiago o filme Morlaix. Posteriormente haberá un coloquio ao que asistirán o director da fita, Jaime Rosales, o Catedrático de Comunicación Audiovisual e Publicidade José Luis Castro de Paz e estudantes da facultade. […]
O pasado venres, día 29 de novembro, Rocío do Pilar Sosa Fernández, investigadora en formación do Grupo de Estudos Audiovisuais, defendeu a súa tese doutoral. Obtivo a cualificación Sobresaínte Cum Laude, por unanimidade, e a mención internacional pola estancia de investigación realizada na Universidade de Aalto, en Finlandia. A dirección da tese estivo a cargo […]
A auto-biografía política, dar a ver a súa construción, a marca do dispositivo, o real como material que “debe ser ficcionado para ser pensado (Rancière) é un dos sinais e tamén os arquivos re-significados polas escrituras do “eu”, polo corpo, polos seus ecos, pola actuación… son entradas polas que accedemos ao interior do labirinto a […]